Deiyonizasyon ve Mixbed Sistemleri
Deiyonizasyon sistemi, su içinde çözünmüş halde bulunan katyonik ve anyonik iyonların reçine dolgulu iyon değiştiriciler kullanılarak sudan uzaklaştırılması işlemidir. Temel çalışma prensibi iyon değiştirme yöntemine dayanır. Katyon iyonlarının giderildiği üniteye katyon değiştirici, anyon iyonlarının giderildiği üniteye anyon değiştirici denir. Her iki reçinenin bir arada bulunduğu sistemler ise Mixbed olarak adlandırılır.
İyon değiştiricilerden geçen ham su ilk olarak içinde bulunan Ca, Mg, Na gibi katyonik yüklerini H+ iyonu ile değiştirir ve daha sonra su, anyonik reçinenin bulunduğu tanka geçerek Cl, SO4, HCO3, SiO2 gibi anyonik yüklerini OH- iyonu ile yer değiştirir. İyon değişim işlemi sonunda suya verilen OH- ve H+ iyonları, kendi aralarında birleşerek su molekülünü oluşturur. Sistem çıkışında pozitif ve negatif iyonlarından yüksek oranda arındırılmış, tüm fiziksel, kimyasal ve biyolojik safsızlıkları giderilmiş olan saf su elde edilir.
Sistemde kullanılan iyon değiştirici reçine, belli bir süre sonra sudan aldığı iyonlara doyar ve artık daha fazla istenilen kalitede su üretememeye başlar. Bu durumda tükenmiş olan reçinenin tazelenmesi amacıyla rejenerasyon işlemi yapılır. Bu işlem; anyonik reçinenin kostik ile katyonik reçine ise asitle rejenere edilmesiyle gerçekleştirilir ve sonunda sistem tekrar deiyonize su üretmeye hazır hale gelir.
Tank içinde kullanılan reçine miktarı, ham su iletkenliğine, geçen suyun debisine ve kullanılan reçinenin iyon tutma kapasitesine göre hesaplanır. Sistem çıkışına yerleştirilecek olan iletkenlik ölçer sayesinde su iletkenliği kontrol edilebilir ve çıkış suyu iletkenliği istenilen değerin üzerine çıktığı zaman sistem kendini tam otomatik olarak rejenerasyona alabilir.
Deiyonizasyon sistemleri, ileri derecede saf su ihtiyacı duyulan endüstriyel tesislerde ya da ters ozmos ünitelerinin çıkışında yaygın olarak kullanılmaktadır. Eğer sistem çıkışında daha da düşük iletkenlik istenen durumlar varsa, bu gibi proseslerde deiyonizasyon sistemi sonuna Mixbed ünitesi konur. Bu sayede oldukça düşük iletkenlikte su elde edilebilir. Mixbed ünitesine yerleştirilecek olan reçine miktarı ise giriş suyu iletkenliği ve kapasitesine bağlı olarak proje bazında hesaplanır. Gereken durumlarda Mixbed ünitesine rejenerasyon sistemi entegre edilebilir.